Hydrosfera to jedna z najważniejszych warstw powierzchni Ziemi. Woda jest nam niezbędna do życia, gospodarowania i prowadzenia działalności przemysłowej. Jednakże w wyniku rabunkowej gospodarki industrialnej czasów PRL-u, wody zostały znacznie zanieczyszczone. W tym artykule omówiona zostanie skala tego zjawiska ujęta pod kątem prawnym i naukowym.
Aspekty prawne
Zanieczyszczenie wód bada się poprzez określenie klasy ich czystości. Dawniej przez kilkadziesiąt lat kwestie te regulowało Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia dziewiątego czerwca 1970 roku w sprawie norm dopuszczalnych zanieczyszczeń wód i warunków wprowadzania ścieków do wody i do ziemi. Na podstawie tego dokumentu podzielono wody na trzy klasy czystości – od najczystszych do tych najbardziej skażonych, zwanych pozaklasowymi.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej przyjęto Dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej. Operowanie na tym dokumencie wymagało zmiany prawa polskiego co skutkowało uchwaleniem Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód.
Najnowsze zasady
Zgodnie z przywołanym dokumentem nastąpiło odejście od stosowania nazewnictwa klas czystości na rzecz klas jakości. Określa się pięć klas jakości wód. Wody klasy I to wody najmniej zanieczyszczone. Są one pożytkowane do zaopatrywania ludności w wodę pitną, używane w przemyśle o specjalizacji spożywczej. Wody klasy I są też niezbędne do prowadzenia renomowanej i legalnej hodowli łososi.
Wody klasy II są stosowane w rolnictwie do hodowli i pojenia zwierząt, w sportach i rekreacji jako wody wypełniające kąpieliska oraz wody użytkowe oraz mogą być przeznaczane do hodowli ryb innych niż omówione wcześniej łososiowate. Klasa III wód umożliwia jedynie użycie ich do celów przemysłowych. Najwyższe zanieczyszczenie wód widoczne jest najbardziej w klasach IV IV, które to klasy nie nadają się do użytku w żadnym zakresie i wymagają oczyszczenia.
Kontrole stanu zanieczyszczenia wód
Do kontrolowania stanu wód naszego kraju upoważniona jest Inspekcja Ochrony Środowiska wraz z podległymi jej agendami. Ta dwuinstancyjna instytucja ma za zadanie na bieżąco przeprowadzać badania wód oraz powietrza atmosferycznego.
Po corocznej serii badań winien się ukazać raport IOŚ traktujący zarówno o rodzajach zawartych w wodzie zanieczyszczeń, jak i wynikających z tego konsekwencjach dla osób prowadzących w pobliżu działalność gospodarczą.